Wit

Czołem! Od pewnego czasu śledzę wątki o kawernach i postanowiłem włączyć się do dyskusji - ze względu na kilka uzyskanych przeze mnie informacji w tym zakresie i sprawdzanie na bieżąco ich prawdziwości w terenie. Część danych jest dla większości zapewne znana, ale niektóre może będą przydatne i wniosą coś nowego: 1. Kawerna Batowice - nietypowa, bo zlokalizowana na przedpolu fortu (zasadniczo kawerny powstawały na zapolu). Jedno z wejść zlokalizowane wśród ogródków działkowych - zdjęcie jeden z przedmówców już zamieścił. Moim zdaniem warto zwrócić uwagę na pozostałości infrastruktury (militarnej?) ok. 300 m. na pd.-zach. od w/w wejścia, w kierunku dawnej strzelnicy Prądnik Czerwony. W dolince potoku Sudół Dominikański znajduje się solidny most oraz żelbetowe struktury z rampami ziemnymi, częściowo pochłoniętymi poprzez ogródki działkowe. Jeden z widoczych w ziemi betonów nieco przypomina wspomniane znane już pierwsze wejście do kawerny, ponadto znajduje się niemal idealnie na zachód od pierwszego. Uważam, że wątek warto sprawdzić - z informacji uzyskanych od pewnego człowieka, który był wartownikiem w latach '50 na jednostce wojskowej zlokalizowanej w i obok fortu 48, pobliskie obiekty (w tym podziemne!) wykorzystywano jako magazyny. Niestety informacja jest poszlakowa - temu panu zeszło się już z tego łez padołu, zanim udało mi się dopytać o szczegóły :( Niemniej sprawa brzmi ciekawie, a spenetrowanie terenów pomiędzy fortem a cmentarzem w Batowicach nasuwa wiele ciekawych pytań. Druga kwestia - w rejonie znajduje się pogrążony kanał do awaryjnego zrzutu wody ze zbiorników położonych na wschodnim przedpolu F48 - jego wylot znajduje się w dolince Sudołu Dominikańskiego w pobliżu wspomnianych konstrukcji - trzeba uważać i nie pomylić tego obiektu z instalacjami o charakterze militarnym. Źródła, na których oparłem powyższe informacje: Projekt Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego dla potoku Sudół Dominikański, Publikacje z cyklu "Atlas Twierdzy Kraków", rozmowy z autochtonami, 6-krotna wizyta w terenie, co najmniej 4-osobowym składem, zdjęcia, mapy starsze i nowsze itd. Polecam ogólnie eksplorację tego terenu. 2. Kawerna Łysa Góra - zgodnie z informacjami zamieszczonymi w Atlasie Twierdzy Kraków oraz Programie Planu Ochrony Twierdzy Kraków (Studium parków kulturowych i stref ochrony krajobrazu warownego), wykonanego na zlecenie UMK w 2010 roku, kawerna Łysa Góra została zinwentaryzowana i znajduje się na zapolu fortu 47, w pobliżu Szańca IS V-5 oraz schronu amunicyjnego Łysa Góra przy ul. Węgrzeckiej (a właściwie, obecnie, polnej drodze, która nią jest). Wydawało mi się to wątpliwie, zwłaszcza biorąc pod uwagę wielokrotnie zamieszczane w internecie plany kawerny "fortu Łysa Góra", z których wynikać miałoby, iż kawerna ta łączyła się z fortem. Jednak po przyjrzeniu się mapom zamieszczonym w w/w źródłach, wykorzystaniu map w googlach oraz osobistej wizycie w terenie ustaliłem, iż istnieje taka możliwość, że rzeczywiście kawerna może znajdować się bliżej schronu amunicyjnego i szańca i być z nimi powiązana, a nie z fortem. Dlaczego? Chociaż nie udało się namierzyć wejścia ani innych pozostałości, po przyjrzeniu się profilowi terenu prawdopodobne wydaje się, że spełnia on cechy charakterystyczne dla lokalizacji kawerny: 1. Znajduje się na zapolu fortu głównego. 2. Jedno z wyjść prawdopodobnie znajdowałoby się w pobliżu schronu amunicyjnego / szańca, a więc w osłoniętym miejscu, powiązanym komunikacyjnie z zapleczem (ul. Węgrzecka to dawniej droga forteczna - miejscami wśród błota, w jakie na przestrzeni 100 lat się przekształciła, można dostrzec resztki charakterystycznego tłucznia, z jakich budowano m.in. drogi rokadowe z epoki). 3. Tunel umożliwiałby bezpieczne magazynowanie i przemieszczanie środków bojowych poprzez eksponowany w kierunku wroga pagórek będący przedpolem szańca IS V-5, a zarazem zapolem fortu 47. 4. Drugie wyjście znajdowałoby się w dolince niewielkiego cieku wodnego ok. 200 m. na pd.-zach. od fortu Łysa Góra, a więc już w martwym polu. 5. Taki układ dawałby obraz "kawerny przelotowej" - podobnej do tej w Kosocicach - tj. umożliwiającej wspieranie logistyczne grupy warownej bez ryzyka eksponowania transportów idących grzbietem wzgórza na ostrzał ze strony wroga (newralgiczny, odsłonięty odcinek znajduje się ukryty pod ziemią), a poza tym zlokalizowanie zakamuflowanych i zabezpieczonych przed ostrzałem odwodów. Hipoteza warta sprawdzenia tym bardziej, że powołane źródła nie mówią o "tunelu ewakuacyjnym z fortu", ale o "kawernie na zapolu". Dopóki jednak nie zobaczę śladów wejścia, to sam sobie nie uwierzę:) Co myślicie o powyższym? Jeżeli komuś nasuną się jakieś uwagi, to proszę uprzejmie o podzielenie się nimi. Powyższe dwie kawerny to wierzchołek góry lodowej - nimi się interesowałem i zbierałem o nich informacje. W przyszłości będę poszukiwał informacji o 3 kawernach, więc zawsze dobrze wymienić się wiedzą / spostrzeżeniami i podejrzeniami :P