Kamień użyty w fortyfikacjach...

[sssilver]

Witam ! Mam pytanie czy ktoś dysponuje jakimiś publikacjami na temat użytego kamienia w fortyfikacjach. Jego pochodzenia, z jakich kamieniołomów był wydobywany w obrębie Krakowa i zastosowań. Pozdrawiam...

[MRu]

Cegły i wapień , tak sądze . :P jeśli chciałoby sie znaleść żródła budulca , to mozna by poszukaćw jakiś archiwch , chodz wątpie ze sa dostepne .

[kuba]

Kamień pochodził z tutejszych, miejscowych kamieniołomów, tj. z rejonu Podgórza. Głównie z podgórskiego kamieniołomu miejskiego (tego przy Wielickiej) - M. Baczkowski podaje, że armia zajęła go w latach 50. XIX w. i trzymała prawem kaduka, a spór prawny wlókł się kilkadziesiąt lat i obijał o coraz to nowe instancje (rozchodziło się o wysokość roszczeń odszkodowawczych wysuwanych przez miasto za bezprawne korzystanie z kamieniołomu - miasto chciało więcej, niż wojsko skłonne było dać).

[Gość meffisto]

wg książki Piwowońskiego - zapodam cytat:

"a przy budowie fortyfikacji wokół kopca Kościuszki pracowało ok. tysiąc ludzi - dowożąc, m.in., cegłę ze specjalnie w tym celu wybudowanej cegielni na Dębnikach"

[Atterdag]

Kraków miał szczęście ponieważ cały potrzebny materiał znajdował się na miejscu. Kamieniołomy powstawały praktycznie w obrębie każdej większej wychodni wapienia. Najstarsze znajdywały się w obrębie Krzemionek oraz Skałki, z czego te pierwsze możemy dostrzec do dzisiaj. W następnej kolejności pojawiły się wyrobiska w obrębie Libanu i sąsiedniej Gołej Góry, na Dębnikach, Pychowicach, Tyńcu, Bodzowie etc etc. Na terenie miasta znajduje się dobrze ponad 100 dawnych wyrobisk wapienia (wapienia, margla). Dodatkowo przez wiele lat funkcjonowało co najmniej kilkanaście cegielni, po których zostały jedynie ślady w postaci budynków, czy wyrobisk.

 

Podczas budowy Torunia Prusy chciały odrobinę przyoszczędzić i używały cegły z odzysku... z pobliskich zamków. Całe szczęście nie do wszystkich budowli.

[madmun]

Takie małe uściślenie, do postu Atterdaga,

Terminu wyrobisko nie można użyć stosunku do wapienia ponieważ tego kamienia nie wydobywa się metodami podziemnymi(górniczymi). Natomiast kamieniołom jest super.

Wychodnia to również zły termin, bezpieczniej stosować w stosunku do skał osadowych odsłonięcie.

Margle to niezbyt dobry surowiec do budowy czegokolwiek, bardziej nadaje się jako ozdobny kamień, głównie się go używa do produkcji cementu.

 

Które forty są zbudowane z kamienia, to w wolnym czasie podskoczę i może uda się zidentyfikować jaki to surowiec został użyty ;) aczkolwiek z zlokalizowaniem kamieniołomu to może być problem

[Atterdag]

Sformułowania wychodnia używamy do większości formacji skalnych wychodzących nad ziemię. Pracuję na literaturze geograficznej i geologicznej i to określenie pojawia się w większości z nich. Fakt, wyrobisko jest może tu użyte niefortunnie, ale nie lubię powtórzeń. Kamieniołom jak najbardziej, czasem w starych źródłach pojawia się też wyraz Kopalnia, który też może być użyty.

 

Nie będzie problemu. Jeżeli znasz rodzaj skały i datę budowy danego fortu jesteś w stanie dookreślić kamieniołom do tych, które w tym okresie były użytkowane - chociażby w oparciu o kataster galicyjski - dla mnie podstawowe źródło w pracy.

 

Rozumiem, że jesteś geologiem - miło poznać zatem :mrgreen:

 

Jakby było potrzebne wsparcie kilkoro moich znajomych bada skały osadowe 8)

 

 

Przypomniałem sobie coś... termin wyrobisko bywa też używany w odniesieniu do tzw. "kopalni torfu" na terenie nizinnym. Nawet przewinęło mi się przez ręce opracowanie "Rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych torfu w...". ;)

 

 

EDIT:

Lista Kamieniołomów podzielona na okresy użytkowania

 

XVIII wiek

Kamieniołom Krzemionki (Park Bednarskiego)

Kamieniołom Skałka

Kamieniołom Szkoła Twardowskiego

XIX wiek

Kamieniołom Kostrze (Tyniecka)

Kamieniołom Miejski w Podgórzu

Kamieniołom Krzemionki (Park Bednarskiego)

Kamieniołom Pychowice

 

Początek XX wieku

Kamieniołom Mydlniki - ca 1930

Bielany Krępak - ca 1910

Przegorzały - ca 1910

Wola Justowska - ca XIX/XX wiek

Kamieniołom Dębniki - ca 1910

Kamieniołom Debniki Zielna - ca 1930

Kamieniołom na Salezjańskiej - ca 1930

Kamieniołom Zakrzówek - ca 1930

Kamieniołom Pychowice Wieś - ca 1910

Kamieniołom Bodzów - ca 1920

Kamieniołom Święta Anna - ca 1920

Kamieniołom Liban - ca XIX/XX wiek

Kamieniołom Księża Góra - ca 1920

Kamieniołom Bonarka - ca 1910

Kamieniołom Nad Matecznym i Nad Redemptorystami - ca 1930

 

 

Ze względu na umieszczenie i wielkość wydaje mi się iż najbardziej prawdopodobne pochodzenie materiału użytego do budowy fortów to Kamieniołom Miejski. Ewentualnie, na skalę lokalną mógł on pochodzić z mniejszych odkrywek.

 

Jak dotrę na Instytut to przeszukam jeszcze mapy i opracowania dla Podgórza.

[madmun]

Cześć :)

 

Wy geografowie i te "Wasze" pojęcia :mrgreen:

[Atterdag]

Ano geografia mnie trochę wypaczyła bo miałem jej za dużo na studiach, ale teraz bardziej siedzę w ekologii krajobrazu... i stąd geograficzne pojęcia ;)

 

Jutro na instytucie przeczeszę resztę katastrów i festungs planów...

[sssilver]

Dziękuję pięknie za podpowiedzi :) Teraz muszę znów powrócić do tego tematu pracy ;). Pozdrawiam serdecznie :).