Podgórze

[Atterdag]

Podgórze wczoraj i dziś. Wbrew pozorom w pierwotnym założeniu miejskim wiele się nie zmieniło. W porównaniu z dawnym podmiejskim Krakowem zmiany były wręcz kosmetyczne. Poniżej złożony wstępnie plan katastralny miasta Podgórza. Do wglądu czy też dyskusji.

 

http://img140.imageshack.us/img140/424/alleg.jpg

[kuba]

Który to rok jest? 1848?

 

Fajny plan... Linia kolejowa wrysowana wtórnie, podobnie dojazd do fortu Krakus i jego działka.... Kształtu działek Benka i Krzemionek nie pamiętam z głowy, ale również widać wtórne zmiany w ich rejonie

[Atterdag]

Dokładnie. 1848 z tego co pamiętam. Mam jeszcze kataster z 1906. Tam widać już wydzielenia typowo forteczne opisane jako CK Fortyfikacje. Na obu nanoszone były na bieżąco zmiany w układzie działek.

[Atterdag]

Hmmmm... aktywność zmalała, a pogoda powinna jej sprzyjać ;) Od tygodnia w mniejszym lub większym deszczu łażę po terenie. Z powodu wody zaliczyłem już upadki do kamieniołomów i fos fortecznych. Przednia zabawa. Dopóki sobie człowiek krzywdy nie zrobi. Będąc na Podgórzu zaczęła zastanawiać mnie jedna rzecz. No, może kilka.

 

1. Jak to się stało, że kamieniołom zjadł Fort Krzemionki.

2. Jak to wyglądało... moim zdaniem wysadzanie ściany wapienia ze stojącym powyżej fortem musiało być jednym z najbardziej efektownych widoków na świecie.

3. Co robi na terenie TV Kraków budynek z fundamentami na planie rotundy - jakiś czas już myślałem, że to pozostałość po forcie.

4. Jakie działa zainstalowane były na szańcu między Fortem Benedykta, a Krzemionki - mocowanie wygląda podobnie do toruńskiej baterii czterdziestek - cokół znaczy się.

5. Czy znany jest skład całej grupy przeciwlotniczej spod Benedykta - wyposażenie.

6. Co stało się z Pulvermagasinem na polanie w Lesie Bonarka - na planie jest, na liście zabytków fundamenty, w terenie brak.

7. Skąd wzięło się umocnienie Lasku Bonarka - z jakiego okresu pochodzą widoczne tam okopy i stanowiska.

8. Jakim cudem wał na Krzemionkach ocalał, a pod Krakusem znikł - czy to kwestia jego rozbiórki, widocznej po części na zdjęciach z rozkopywania kopca.

 

Dużo tego się zrobiło. Jak człek biega cały dzień to ma czas na rozmyślanie bo roślin póki co mało.

[kuba]

No to po kolei.

1. Według wszelkich znaków na niebie, a zwłaszcza na ziemi, nie zjadł.

2. Pewnie tak, gdyby do tego doszło.

3. Stoi i stanowi zagwozdkę. Najprawdopodobniej są to fundamenty i przyziemie fortu. Lokalizacja się zgadza, jeśli porównać stare zdjęcie satelitarne (1965) ze współczesnym. Hipotezę tę uprawdopodabnia fakt, że TO COŚ jest ceglane. Fort też był ceglany (piaskowiec w przyziemiu byl stosowany tylko jako oblicka, pod stosunkowo cienkimi płytami kamiennymi jest cegła. Taką samą technologię można sobie obejrzeć obecnie w przekroju, na Lubiczu).

4. Ten szaniec to półbastion VIII. Podstawy, tzw. kwietnikowe (tak to określają ponoć faceci od drugowojennej niemieckiej) są pod Flaki, bodajże 37mm. Albo pod dwudziestki - już dokładnie nie pamiętam, ale raczej 37. W necie spotyka się różne informacje.

5. teoretycznie tak, powinno być 6 stanowisk rozmieszczonych na planie spłaszczonego sześciokąta, więc bateria liczyła 6 x 37 mm. w terenie sa obecnie bodaj 4 podstawy, a ponoć było tylko 5, co wszakże wydaje się niewiarygodne - jedną zapewne dość szybko po wojnie szlag trafił.

6. Nie wiem. Fundamenty mogą ewentualnie być, przykryte warstwą humusu - przyroda w kilkanaście - kilkadziesiąt lat w sprzyjających warunkach potrafi wytworzyć zaskakująco grubą warstwę gleby, nawet 20 - 30 cm.

7. Nie wiem, nie widziałem. Zapewne niemczyzna, trzeba by obejrzeć, a i na plan rzucić byłoby nie od rzeczy.

8. Wały Krakusa zostały splantowane w ramach przygotowań do badań archeologicznych kopca i jego otoczenia. Rzecz miała charaketr kompleksowy - zniesiono całość obwałowań. Fragmenty wałów rdzenia pod Benedyktem ocalały, bo nikomu nie wadziły. Podobnie ocalał spory odcinek fosy przy studiu telewizyjnym i kawałek wału, też obok studia, ale w innym miejscu.

Edytowane 14 Maja 2010 przez kuba

[Atterdag]

Dzięki wielkie. Co do Fortu Krzemionki właśnie nie miałem tej pewności. Odkąd zacząłem badania w tamtej części ta okrągła budowla pasowała mi do fundamentów i dolnego fragmentu dzieła. Później znalazłem jednak mapkę na której fort umiejscowiony był na samym niemalże skraju wyrobiska "nad Matecznym", a otaczająca go (sic!) fosa pasowała do zachowanych tam obmurowanych fragmentów. Teraz jednak porównałem to z nieocenionym przedrukiem polskim z M-blattu i...

 

http://img576.imageshack.us/img576/5738/krzo.jpg

 

...masz absolutną rację. Zmieniam zatem żądzę ujrzenia jak wieża zostaje pożarta przez chciwy kamieniołom na... chęć ujrzenia jak Zakrzówek pożera Szaniec ;)

 

Racja. 37mm. Co ciekawe, resztki po czymś takim zdaje mi się że znalazłem w Piekarach na jednym ze wzgórz. Też dobre miejsce na baterię. Dzięki za dookreślenie półbastionu.

 

W Lasku Bonarka obstawiałem niemczyznę, został nawet ślad po jakiejś większej baterii, ale niedużej. Największe stanowiska ziemne baterii spotkałem w Toruniu - związane jeszcze z twierdzą pruską, ale wykorzystywane podczas drugiej wojny jako stanowiska dla p-lot. Ciężkich p-lot. Co do tego przykrycia to w sumie jest możliwe, częste pożary w tym rejonie sprzyjają późniejszemu rozwojowi roślinności. Będę robił odkrywki glebowe to może trafię.

 

No właśnie. Wały pod Kopcem są widoczne ostatni raz na zdjęciach w Archiwum opisanych jako "rozbiórka umocnień pod Kopcem Krakusa", a cały cykl dotyczy badań samej mogiły.

[kuba]

Te obmurowane fragmenty pod Krzemionkami (w rozumieniu rejonu fortu 32) to zakończenie fosy przynależnej do obwałowań rdzenia na wierzchowinie Krzemionek (w rozumieniu pasma wzgórz). Zachował się długi prosty odcinek fosy, na końcu załamany i ujęty w omurowania - w murze skarpy były cztery strzelnice karabinowe, pozwalające przestrzeliwac fosę ogniem wzdłużnym. Taka ersatz - kaponiera :ph34r: :mrgreen: , nota bene to był jedyny odcinek fosy wałów na Krzemionkach mający własną dedykowaną obronę boczną - wszystkie pozostałe nie miały flankowania, było ono możliwe tylko z barków wałów bastionów (co dawało pola martwe przy dnie fosy w pobliżu bastionu, poza tym fosa przed ich czołami była w ogóle nie flankowana). Zamieszczam zdjęcie z zaznaczonym tym właśnie fragmentem z omurowaniami. W żadnym wypadku nie były to przejścia, jak pisał prof. Bogdanowski. Mur ze strzelnicami to detal "a" na planie.

Edytowane 15 Maja 2010 przez kuba

[Atterdag]

Niezła rycina. Reflektowałbym na źródło bo widzę, że jak nic przyda się do mojej pracy. Z tą fosą to ciekawa sprawa, wychodzi na to, że albo nie przemyśleli sprawy w fazie projektu, albo nie znalazły się na to żadne środki. Ewentualnie postanowiono polegać głównie na wysuniętych, później zbudowanych elementach.

 

Ciekawią mnie też dawne umocnienia wokół Parku Bednarskiego. Na jakiejś mapie widziałem wyrysowane bastiony.

 

A ja podzielę się moim znaleziskiem:

http://img69.imageshack.us/img69/111/wiezak.jpg

 

O ile wzrok mnie nie myli to ostatnia okazja w jakiej można było ujrzeć Wieżę Krzemionki...

Edytowane 17 Maja 2010 przez Atterdag