Twierdza Kraków w remoncie

[fortyck]

W tym temacie zamieszczamy - jeśli coś wiecie o takich działaniach - informacje o pracach konserwatorskich - remontowych przy obiektach (nie tylko forty) Twierdzy Kraków.

 

Na początek:

 

Lista działań w 2013 r. przez SKOZK na rzecz Twierdzy Kraków

• http://www.skozk.pl/projekt/files/news/file/1_475_lista-rankingowa-priorytetu-i-objete-dzialaniem-i.pdf
  

[krychu166]

Jak już wspominałem w którymś tam temacie, przy forcie Kościuszko były plansze ze zdjęciami. Jedna z nich była zatytułowana "Foty do zagospodarowana", czy jakoś tak. Obecnie nie pamiętam, które to miały być, ale zrobiłem zdjęcia. Dodam je w najbliższym czasie ;)

[macius.tr]

1. Fort Krzeslawice

 

Odkopane dwie kaponiery Oczyszczony fort z działek. Prace cały czas przebiegają.

 

2. Fort Borek

 

Dla mnie totalnie niezrozumiały remont fragmentu dachu. Miejsce w którym on przecieka jest nie ruszone a obok kawał "położonego chodnika" na dachu. Przeglądałem kiedyś wizualizację i wygląda ten fragment jak podstawa pod jakąś knajpkę , parasole , przenośna piwiarnię ....... Oczywiście niezabezpieczony więc jest duża szansa że ktos idąc po nim po prostu spadnie. Tam gdzie jest dach nieremontowany to przynajmniej ktoś się będzie bał po tych dziurach chodzić.

[fortyck]

Forty Twierdzy Kraków bez gospodarzy.

 

Przyczyną absurdalne zapisy w umowach?

 

"Nie opłaca się inwestować"

 

 

Zainteresowani dzierżawą fortów Twierdzy Kraków rezygnują ze swoich pomysłów na zagospodarowanie zabytków przez ich zdaniem absurdalne zapisy w umowach.

 

Chodzi o trzymiesięczny okres wypowiedzenia.

 

- Jak ktoś rozsądny, analizujący taką umowę, zdecyduje się ją podpisać oraz zainwestować w remont, skoro można ją praktycznie w każdej chwili rozwiązać? - pytają miłośnicy Twierdzy Kraków.

 

Gmina nie widzi problemów w zapisach i przekonuje, że nie traktuje ich w sposób dowolny, a ponadto dba o dzierżawców.

 

 

Forty Twierdzy Kraków - nie ma chętnych na dzierżawę

Miasto ma duży problem ze znalezieniem gospodarzy dla fortów Twierdzy Kraków.

W ostatnim przetargu na dzierżawę fortu nr 41a Mydlniki nie wpłynęła ani jedna oferta.

Urzędnicy kłopoty tłumaczą lokalizacją: obiekt jest tak położony, że nie ma do niego swobodnego dojazdu.

Jednak problem ze znalezieniem dzierżawcy był też dla fortu Lasówka - dopiero od niedawna ma nowego gospodarza.

Została nim Fundacja Kochambron.pl, która w obiekcie planuje urządzić muzeum, a tuż obok strzelnicę.

Miłośnicy fortyfikacji i potencjalni dzierżawcy, z którymi rozmawiamy, wskazują na absurdalne zapisy w umowach, jakie proponuje Zarząd Budynków Komunalnych.

Mają one odstraszać od dzierżawienia oraz inwestowania milionów złotych w obiekty, które w pierwszej kolejności niejednokrotnie trzeba kompleksowo zmodernizować, a dopiero później myśleć o prowadzeniu tam działalności.

Tomasz Mierzwa, miłośnik Twierdzy Kraków, zwraca uwagę, że wymagania wobec przyszłych dzierżawców są bardzo wygórowane.

- Zainwestować trzeba dużo pracy i funduszy.

Ale z drugiej strony mamy atrakcyjny czynsz oraz dzierżawę na 15 lat.

Do tego momentu wszystko wygląda nieźle, trzeba zainwestować, ale 15 lat to całkiem niezły okres, aby inwestycja się zwróciła - mówi nam Mierzwa.

Zwraca jednak uwagę na pewien absurd.

- Zgodnie z zapisami umowy, może ona zostać wypowiedziana przez każdą ze stron, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia na koniec miesiąca kalendarzowego.

Jak ktoś rozsądny, analizujący taką umowę, zdecyduje się ją podpisać oraz zainwestować w remont, skoro można ją praktycznie w każdej chwili rozwiązać? - stawia pytanie Mierzwa.

Fort Lasówka

Fort Lasówka Sylwia Penc / Polskapresse

Zastanawia się również, jak zaplanować długoterminowe prace remontowe czy jakikolwiek projekt do realizacji na terenie fortu - zwłaszcza z zewnętrznym finansowaniem - gdy za 3 miesiące można nie mieć go gdzie zrealizować?

- Sprawa jest o tyle dziwna, że z zasady umowa dzierżawy lub najmu na czas określony jest traktowana jako dość trwałe zobowiązanie i poza sytuacjami ewidentnego naruszenia umowy lub porozumienia stron zarówno prawodawstwo ogólnopolskie jak i nasze gminne zwykle przewiduje dłuższe terminy wypowiedzenia - wskazuje Mierzwa.

Rozmawiamy również z jego bratem, Maciejem Mierzwą - prowadzi Stowarzyszenie Adventure i był zainteresowany wydzierżawieniem fortu Lasówka.

Stowarzyszenie zajmuje się organizacją zawodów sportowych oraz rajdów przygodowych.

- Chcieliśmy tam prowadzić działalność sportową, organizować imprezy, w rejonie fortu miała powstać przystań kajakowa, bo to jedyny fort, który ma dostęp do Wisły.

Mieliśmy w planach zadbać o Lasówkę, by pokazać, że warto inwestować w obiekty Twierdzy Kraków - mówi nam Mierzwa.

Od pomysłu dzierżawy fortu odwiodła go możliwość wypowiedzenia przez ZBK umowy po trzech miesiącach.

- W zasadzie w każdym momencie gmina może zażądać zwrotu obiektu bez podania konkretnej przyczyny.

W przypadku takich fortów jak Lasówka trzeba poświęcić naprawdę dużo czasu, aby przywrócić mu świetność.

Staje się to nieopłacalne w świetle zapisu o trzymiesięcznym okresie wypowiedzenia - mówi nam Mierzwa.

Podobne odczucia ma Dariusz Krzyształowski, prezes Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników Historii "Rawelin".

- Byliśmy ostatnio na wizji schronu bramy na ul. Królowej Jadwigi.

Po dyskusji w stowarzyszeniu podjęliśmy jednak decyzję, że nie startujemy w przetargu.

Obiekt wymaga dużego wkładu finansowego w remont, a stowarzyszenie jako organizacja non profit musi je zdobyć ze źródeł zewnętrznych.

Przy tych trzech miesiącach wypowiedzenia to spore ryzyko - zwraca uwagę Krzyształowski.

W Zarządzie Budynków Komunalnych informują, że gmina, przewidując taki okres wypowiedzenia, nie traktuje tego zapisu w sposób dowolny.

- Ewentualne skorzystanie z tego uprawnienia mogłoby mieć miejsce jedynie w przypadku zaistnienia ważnych przyczyn, niemożliwych do przewidzenia w chwili zawarcia umowy, ze względu na długi czas jej obowiązywania - tłumaczą nam urzędnicy.

Grażyna Rokita z biura prasowego UMK wskazuje ponadto, że gmina pozostaje wiarygodną i stabilną stroną umowy.

Z dzierżawcami były już zawierane umowy, przewidujące trzymiesięczny okres wypowiedzenia.

- Zapis nie był zatem nieakceptowalny dla poważnych kontrahentów, zamierzających czynić znaczne nakłady na wydzierżawionych nieruchomościach.

W przypadku nierozstrzygnięcia przetargów, brane są pod uwagę ewentualne zastrzeżenia podmiotów, zainteresowanych zagospodarowaniem obiektu i analizowane są możliwości zmiany warunków umowy w kolejnym przetargu - wskazuje Rokita.

Jako przykład podaje fort Lasówka.

Początkowo w przetargach gmina chciała go wydzierżawić na pięć lat - później ten okres został wydłużony do piętnastu.

Urzędnicy przekonują, że ZBK wspiera dzierżawców po zawarciu umowy

. - W przypadku, w którym zobowiązania umowne są przez nich realizowane we właściwych terminach i we właściwy sposób, umowa dzierżawy nie została nigdy wypowiedziana - mówi Rokita.

Zdaniem ZBK przyczyną problemów ze znalezieniem dzierżawców jest fakt, że forty są wpisane do rejestru zabytków, wobec czego remonty muszą być prowadzone z uwzględnieniem rygorystycznych uwarunkowań konserwatorskich.

- Ograniczeniom podlega również możliwy sposób zagospodarowania - wskazują miejscy urzędnicy.

Interpelację w sprawie umów dzierżawy składał Łukasz Maślona, radny miejski z klubu "Kraków dla Mieszkańców".

Z odpowiedzi urzędników wynika, że ZBK zarządza osiemnastoma fortami Twierdzy Kraków: dziewięć jest własnością gminy, tyle samo Skarbu Państwa.

W odpowiedzi na nasze pytania urzędnicy podają, że wydzierżawionych jest siedem fortów.

- W dwóch umowach jest zapis o trzymiesięcznym wypowiedzeniu.

W pozostałych przewidziana jest możliwość wypowiedzenia bez zachowania terminu wypowiedzenia, w przypadku naruszenia warunków umowy - podsumowuje Grażyna Rokita.

Fort Mogiła

Fort Mogiła Anna Kaczmarz / Dziennik Polski / Polska Press

Rozmawiamy z gospodarzem fortu Lasówka.

Dlaczego mimo zapisu o trzymiesięcznym okresie wypowiedzenia zdecydował się na dzierżawę?

- Faktycznie krótki termin wypowiedzenia umowy może się wydawać dość kontrowersyjny, natomiast należy wziąć pod uwagę argumenty wydzierżawiającego.

ZBK miał do tej pory wiele traumatycznych doświadczeń z dzierżawcami fortów i stąd w umowie zapis, który ma chronić miasto przed nieuczciwymi dzierżawcami - mówi Michał Gołąb, prezes Fundacji Kochambron.pl.

Fragment umowy dzierżawy

Fragment umowy dzierżawy ZBK

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Żródło: https://krakow.naszemiasto.pl/forty-twierdzy-krakow-bez-gospodarzy-przyczyna-absurdalne/ar/c1-8349424?utm_source=facebook.com&utm_medium=dzieje-sie-w-krakowie&utm_campaign=artykul&fbclid=IwAR0WD6T0uU5tFJ8HAJN9vqNoO3XnNyrqeciK01YjqL2BDX3-OUMDej8QHlM

[fortyck]

Fundacja od ochrony zabytków może stracić wszystkie forty.

 

Gmina wypowiada umowy, do gry wchodzi komornik

 

 

Miłośnicy fortyfikacji z Fundacji "Janus" mogą stracić wszystkie forty, które wydzierżawili od gminy Kraków.

 

Miasto wypowiada im kolejne umowy - m.in. z powodu zadłużenia oraz nieprawidłowego realizowania celu dzierżawy.

 

Miejscy radni już snują plany na zagospodarowanie odzyskiwanych zabytków.

 

Niektórzy chcą, żeby na przykład na terenie fortecznym przy ulicy Jurajskiej powstał park.

 

Znajduje się tam jeden z najlepiej zachowanych fortów Twierdzy Kraków: "Tonie".

 

 

Zachowanie spójności zabytkowego fortu nie wyklucza urządzenia parku na części działki - to odpowiedź prezydenta Jacka Majchrowskiego na interpelację radnego miejskiego Grzegorza Stawowego, który na terenie fortecznym przy ulicy Jurajskiej w Krakowie chciałby utworzenia ogólnodostępnego zieleńca dla mieszkańców.

Znajduje się tam jeden z najlepiej zachowanych fortów Twierdzy Kraków: "Tonie".

Bezumownie użytkuje go krakowska Fundacja "Janus".

Do miejskich radnych zaczęły docierać informacje, że do zabytku wkrótce ma wejść komornik, urząd miasta informuje jedynie, że trwa postępowanie egzekucyjne.

Zdaniem Stawowego to perfekcyjne miejsce na duży park, do którego mieszkańcy osiedla Tonie, Azorów czy też Prądnika Białego Zachód będą mogli dojechać rowerem w kilka minut.

- Potężny, zielony teren, do tej pory niedostępny dla krakowian, znajduje się ponadto przy trasie rowerowej z Krakowa do Ojcowa.

Park stanie się zatem idealnym miejscem, gdzie podróżujący na dwóch kółkach będą mogli chwilę odpocząć.

Mieszkańcy mogą mieć ten park praktycznie za darmo: terenu nie trzeba wykupywać czy wywłaszczać.

Wystarczy zadbać o zieleń, wytyczyć alejki i postawić kilka ławek.

Plan miejscowy dopuszcza oświetlenia oraz realizację małej architektury, czyli np. siłowni czy placów zabaw - mówi nam Stawowy.

Odpowiedź na jego interpelację daje nadzieję na to, że park w przyszłości faktycznie tam powstanie.

Miejscy urzędnicy zauważają, że najpierw jednak musi dojść do przejęcia fortu z przyległym terenem od Fundacji "Janus".

Dopiero później przyjdzie czas na podejmowanie konkretnych decyzji odnośnie przyszłości cennego zabytku.

Urzędnicy zdradzają jednak, że jeśli miejsce w przyszłości faktycznie zostanie udostępnione mieszkańcom, to w formie parku leśnego - na wzór Lasu Witkowickiego.

Miejsce będzie miało charakter "turystyczno-rekreacyjny".

W miejskich dokumentach planistycznych są odpowiednie zapisy, umożliwiające stworzenie takiego parku przy ulicy Jurajskiej.

O sprawie fortu "Tonie" pisaliśmy początkiem października, od tamtej pory pojawiły się nowe informacje.

Jak ujawnili miejscy urzędnicy, Fundacja "Janus" złożyła wniosek o ugodowe rozwiązanie sporu z gminą o cenny zabytek.

- Jednak nie wskazała żadnych propozycji, które mogłyby podlegać weryfikacji i ocenie, szczególnie w zakresie spłaty istniejących zobowiązań finansowych oraz źródeł finansowania prac w zakresie dbałości o zabytek - twierdzi Dagmara Chylewska-Olech z magistratu.

 

Teren częściowo należy do Skarbu Państwa.

Przedstawiciele wojewody małopolskiego Łukasza Kmity potwierdzają informację, że faktycznie pojawiła się ze strony fundacji propozycja zawarcia ugody.

- Dalsze decyzje dotyczące zagospodarowania fortu zależne są od rozstrzygnięcia sądowego w zakresie obowiązywania umów dzierżawy oraz ewentualnego zawarcia ugody z Fundacją w zakresie spłaty zadłużenia - informuje Joanna Paździo, rzecznik prasowy Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.

Przed sądem toczy się postępowanie o wydanie zabytku gminie.

Z tytułu korzystania z fortu bez umowy "Janus" ma wobec miasta dług: ponad 230 tys. złotych.

Przypomnijmy, że Fundacja "Janus" otrzymała w dzierżawę łącznie sześć fortów Twierdzy Kraków.

W przypadku dwóch z nich: "Winnicy" oraz fortu "Krępak" miejscy urzędnicy sprawdzają, czy Fundacja prawidłowo wywiązuje się z zawartych z gminą umów.

"Janus" dzierżawił również "Dłubnię" - umowa została jednak wypowiedziana ze względu na zadłużenie, gmina jeszcze nie odzyskała fortu, trwa postępowanie przed sądem.

Sprawą fortu "Barycz" zajmuje się komornik.

Gdy obiekt zostanie przejęty przez gminę, urzędnicy znów planują go wydzierżawić, jest już nawet dwóch chętnych do opieki nad zabytkiem.

Fundacji odebrano już natomiast "Rajsko" - fort został przejęty w wyniku egzekucji komorniczej.

- Będzie przeznaczony do wydzierżawienia - informują w magistracie.

Łączne zadłużenie Fundacji wobec miasta to w tym momencie już ponad 420 tys. złotych.

Przedstawiciele Fundacji na razie nie chcą komentować sprawy.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Żródło: https://krakow.naszemiasto.pl/krakow-fundacja-od-ochrony-zabytkow-moze-stracic-wszystkie/ar/c1-8505611?utm_source=facebook.com&utm_medium=dzieje-sie-w-krakowie&utm_campaign=artykul&fbclid=IwAR1nu7bLvCD_z3ZE1e9Bu30oCFkmNX57Rh_eib7m57zfBkRuOqTaTYjigJc

[fortyck]

Kiedyś broniły miasta, dziś przechodzą metamorfozę.

 

Tak zmieniają się forty Twierdzy Kraków. 

 

Miasto szuka dzierżawcy fortu Barycz, który powstał w latach 1897-1899 i był częścią umocnień Twierdzy Kraków od strony Wieliczki.

 

Bronił Krakowa w czasie I wojny światowej.

 

Podobnych budowli jest w stolicy Małopolski więcej.

 

Osiemnastoma fortami zarządza miasto, co roku przeprowadzając w nich remonty.

 

Modernizację przeszedł m.in. Fort 52a "Łapianka", gdzie w tym roku w końcu zacznie działać Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego.

 

Niektóre budowle miasto dzierżawi.

 

Tak jest w przypadku Fortu 50a Lasówka, w którym fundacja Kochambron.pl stworzy muzeum polskiej przestępczości.

 

Ale wcześniej przejdzie remont.

 

fot. Anna Kaczmarz / Dziennik Polski / Polska Press

fot. Anna Kaczmarz / Dziennik Polski / Polska Press

fot. Anna Kaczmarz / Polska Press

fot. Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie

fot. Anna Kaczmarz / Polska Press

fot. Anna Kaczmarz / Polska Press

 

Kiedyś broniły Krakowa, teraz przechodzą metamorfozę.

Co dalej z fortami?

Aktualnie miasto szuka dzierżawcy fortu Barycz, który powstał w latach 1897-1899 i był częścią umocnień Twierdzy Kraków od strony Wieliczki.

 

Bronił Krakowa w czasie I wojny światowej podczas próby zdobycia miasta przez armię rosyjską.

 

Do 2019 roku był wykorzystywany przez Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie, a teraz stoi pusty.

 

Jest kompletny oraz dobrze zachowany, otoczony zielenią.

 

- Został wpisany do rejestru zabytków. P

 

rzetarg na jego dzierżawę odbędzie się 8 września - informują przedstawiciele krakowskiego magistratu.

 

Fort znajduje się w dzielnicy Swoszowice.

 

 

Fort Barycz Foto: Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie

 

Architekt i specjalista w dziedzinie dawnych dzieł inżynierii dr Krzysztof Wielgus z Politechniki Krakowskiej przekonuje, że budowla jest unikatowa.

 

- Barycz jest jednym z najlepiej zachowanych fortów pancernych Twierdzy Kraków - mówi nam Wielgus.

 

Wskazuje, że w bardzo dobrym stanie są stolarka oraz podłogi.

 

- Dodatkowo znakomicie zachowana jest również zieleń forteczna - podkreśla Wielgus.

 

Jego zdaniem fort Barycz idealnie nadaje się na cele "memorialne oraz ekspozycyjne".

 

- W jego wnętrzach można by zrobić np. ekspozycję militarną, jak również dotyczącą samego fortu.

 

Jest niewielki.

 

Nadaje się również na to, aby zrobić w nim np. niewielkie centrum konferencyjne.

 

Natomiast absolutnie nie lokalizowałbym w Baryczy wielkiej gastronomii, hotelu czy sali weselnej - dodaje Krzysztof Wielgus.

 

Twierdza Kraków to nie tylko forty

W jednej ze swoich publikacji na temat Twierdzy naukowiec PK zwrócił uwagę, że "Kraków posiada olbrzymi zasób zabytków fortyfikacji.

 

"Zespół dawnej Twierdzy Kraków jest jednym z największych w Europie i najlepiej zachowanych na świecie przestrzennych zabytków inżynierii fortyfikacyjnej "wieku pary i elektryczności" - epoki 2. rewolucji przemysłowej" - pisał dr Wielgus.

 

Twierdza Kraków to ponad 120 budowli na terenie miasta i gmin ościennych.

 

Część jest w rękach prywatnych, część należy do Skarbu Państwa, a niektóre do gminy Kraków.

 

Mowa nie tylko o fortach.

 

Twierdza to również budynki po dawnych koszarach i magazynach.

 

Niektóre są w dyspozycji wojska.

 

Miasto zarządza 18 fortami.

 

Część w ostatnich latach przeszła modernizację.

 

W ubiegłym roku zakończyły się prace przy remoncie Fortu 52a "Łapianka", gdzie w tym roku zacznie działać Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego.

 

Na jego uruchomienie miejscy urzędnicy potrzebują 250 tys. złotych.

 

Dużo więcej kosztował remont fortu i budowa nowych pomieszczeń, w których mają się odbywać wystawy i konferencje (powstały obok istniejącego budynku koszar).

 

Koszt inwestycji to ok. 31 mln zł.

 

Fort "Łapianka" Foto: Anna Kaczmarz / Dziennik Polski / Polska Press

 

- Fort "Łapianka" należał do najbardziej zniszczonych obiektów Twierdzy Kraków - mówią magistraccy urzędnicy.

 

- Na jego terenie przez wiele lat działały zakłady produkcyjne win owocowych.

 

W tym czasie fort poddany został znacznym przekształceniom, zniszczeniu, jak również degradacji - poinformowała nas Emilia Król z biura prasowego krakowskiego magistratu.

 

W najbliższych latach sporo będzie się działo w Forcie św. Benedykt, który pierwotnie miasto chciało sprzedać, ale temu pomysłowi sprzeciwili się miejscy aktywiści (m.in. z Akcji Ratunkowej dla Krakowa) oraz mieszkańcy.

 

Ostatecznie został w rękach gminy, a w sprawie jego przyszłości zostały przeprowadzone konsultacje społeczne.

 

Na podstawie ich wyników krakowscy urzędnicy zdecydowali, że cenny fort będzie pełnił funkcje edukacyjne.

 

Chodzi konkretnie o upowszechnianie wiedzy z zakresu nauk ścisłych wśród dzieci i młodzieży.

 

Co dokładnie będzie działać w forcie, tego jeszcze nie wiadomo.

 

- Póki co zawarta została umowa na wykonanie projektu remontu i adaptacji tego obiektu.

 

Koszt inwestycji szacowany jest wstępnie na ok. 15 mln zł netto - przekazali urzędnicy.

 

Na jej realizację gmina ma otrzymać blisko 6 mln zł dofinansowania od Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

 

Gmina wydała na remonty fortów ponad 72 mln zł

Miasto co roku inwestuje w Twierdzę Kraków duże pieniądze.

 

Przypomnijmy, że tylko w latach 2018-2022 gmina wydała na remonty fortów ponad 72 mln złotych.

 

Część z fortów miasto wydzierżawia.

 

Tak jest chociażby w przypadku zaniedbanego dotychczas fortu 50a Lasówka.

 

Obecnie jest w rękach Fundacji Kochambron.pl, która ma pomysł, by na jego terenie utworzyć muzeum polskiej przestępczości.

 

- Nie będzie to gloryfikacja działalności kryminalnej w naszym kraju, tylko miejsce o walorach edukacyjnych, jednocześnie przestrzegające przed podobnymi praktykami - zapewniają w Fundacji.

 

Twierdza Kraków znalazła się w centrum zainteresowania pochodzącego z Krakowa znanego reżysera Marcina Koszałki.

 

Jest znany m.in. z filmu, dla którego inspiracją była postać seryjnego mordercy Karola Kota.

 

Możliwe, że teraz Koszałka zrealizuje serial na temat krakowskiej Twierdzy.

 

 

Żródło: https://krakow.naszemiasto.pl/kiedys-bronily-miasta-dzis-przechodza-metamorfoze-tak/ar/c1-9425217?fbclid=IwAR1iIcUXmZqb2yBvi33WEHnPSQQRVGdlvgiZbjq75sM3rmwYXZjJFB27nc8

[fortyck]

Forty Twierdzy Kraków.

 

"Kościuszko" pod kopcem zamienia się w teren rekreacyjny.

 

 

Piotr Rąpalski

 

29 sierpnia 2023

 

W trakcie zaawansowanego procesu rewitalizacji znajduje się aktualnie część fortu „Kościuszko”.

 

Na tym terenie realizowany jest projekt, którego celem jest zrewitalizowanie obszaru po zniszczonych po II wojnie światowej bastionach I–III fortu „Kościuszko”, poprzez ich przystosowanie do funkcji ogólnodostępnych terenów rekreacyjno-wypoczynkowych.

 

Co z innymi fortami Twierdzy Kraków?

 

Przeczytajcie.

 

W ramach projektowanego parku planowane jest utworzenie ścieżek dydaktycznych w zakresie zieleni fortecznej i fortyfikacji.

 

Prace remontowe dotyczące tego zadania są prowadzone od 2014 r.

 

Środki zaplanowane jeszcze do wydatkowania na tym zadaniu wynoszą ponad 9 mln zł, z czego większość pochodzi ze źródeł zewnętrznych.

 

Zadanie to jest współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej oraz Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

 

W trakcie remontu jest także fort „Mistrzejowice”, w którym prowadzone są prace mające na celu przede wszystkim jego zabezpieczenie i poprawę dostępności w użytkowaniu.

 

Prace rewitalizacyjne prowadzone są również na forcie „Batowice”.

 

W 2022 r. wykonany został remont murów oporowych wejścia do kaponiery czołowej oraz remont wewnętrznej kanalizacji opadowej.

 

W odniesieniu do fortu „św. Benedykt” przeprowadzono konsultacje społeczne.

 

W oparciu o wyniki wykonano Program funkcjonalno-użytkowy, przewidujący adaptację obiektu na funkcję edukacyjną dotyczącą upowszechniania wiedzy z zakresu nauk ścisłych wśród dzieci i młodzieży.

 

Obecnie zawarta została umowa na wykonanie wielobranżowego projektu remontu i adaptacji tego obiektu.

 

Łączny koszt inwestycji szacowany jest wstępnie na ok. 15 mln zł netto (ostateczny koszt będzie znany po opracowaniu całości projektu).

 

W 2022 r. zakończony został pierwszy etap rewitalizacji obejmujący remont przedbramia wraz z mostem oraz portalem i bramą główną do fortu.

 

Ponadto dla terenu fortu „św. Benedykt” opracowana została również inwentaryzacja zieleni, a wynikające z niej prace powinny zostać zakończone w 2023 r.

 

Kolejnym częściowo zrewitalizowanym przez Kraków obiektem jest fort „Mogiła”.

 

Prace remontowe obejmowały elewację, stropodach i odwodnienia.

 

Pozostałe forty stanowiące własność miasta i będą w zarządzie ZBK w Krakowie, rewitalizowane są przez ich dzierżawców, przy współpracy i wsparciu finansowym ze środków miejskich.

 

Twierdza Kraków

Twierdza Kraków obejmuje ponad 120 obiektów na terenie Krakowa i gmin ościennych. Część z nich stanowi własność prywatną, część należy do Skarbu Państwa, a jedynie część do miasta.

 

Obiekty wchodzące w jej skład to nie tylko forty.

 

Należą do nich również budynki po dawnych koszarach, magazynach, takie jak np.: obiekty Politechniki Krakowskiej, areszt przy ul. Montelupich, Biblioteka Wojewódzka. Część z tych obiektów nadal pozostaje w dyspozycji wojska.

 

Pod opieką ZBK znajduje się aktualnie 18 nieruchomości zabudowanych fortami byłej Twierdzy Kraków, spośród których 10 stanowi własność miasta.

 

Są to:

• fort nr 52 „Borek” – ul. Forteczna 146
• fort nr 52a „Jugowice” vel „Łapianka” – ul. Forteczna 28
• fort nr 48a „Mistrzejowice” – os. Piastów 56E
• fort nr 2 „Kościuszko” – al. Waszyngtona 1
• fort nr 31 „św. Benedykt” – ul. A. Stawarza 29
• fort nr 48 „Batowice” – ul. Wawelska 2A
• fort nr 52 1/2S „Skotniki” vel „Sidzina” – ul. Kozienicka 33
• fort nr 50a „Lasówka” – ul. Golikówka 12N
• fort nr 49 1/2a „Mogiła” – ul. Igołomska 7
• fort nr 51 „Rajsko” – ul. Droga Rokadowa 22, obiekt przejęty w trybie darowizny od skarbu państwa

 

Wszystkie wymienione forty są w trakcie lub po zakończeniu rewitalizacji, przy czym część z nich rewitalizowana jest przez miasto, a część przez wyłonionych dla nich dzierżawców.

 

W trakcie przetargu, celem wyłonienia dzierżawcy, jest fort 50 1/2 ost „Barycz”.

 

Wcześniejsze rewitalizacje fortów Krakowa

W latach 2018–2022 w gminnych obiektach fortecznych będących w zarządzie krakowskiego ZBK, w zakresie bieżących prac remontowych oraz inwestycji, zrealizowano wydatki w wysokości ponad 72,2 mln zł, w tym dofinansowanie ze środków NFRZK w wysokości ponad 6 mln zł oraz dofinansowanie ze środków zagranicznych niepodlegających zwrotowi oraz środków z budżetu państwa w kwocie ok. 21 mln zł.

 

Obiektami fortecznymi zarządzają także: Zarząd Zieleni Miejskiej, Miejskie Centrum Obsługi Oświaty (fort 49 „Krzesławice”, fort 39 „Olszanica”), MuFo, Muzeum Armii Krajowej.

 

Wiele dawnych budynków wojskowych zaadaptowano do nowych celów.

 

W fortach, koszarach, czy magazynach mieszczą się obecnie instytucje kultury, edukacji, muzea, biblioteki, uczelnie wyższe, a także placówki zdrowia, ośrodki sportowe, czy firmy prywatne.

 

Liczne obiekty Twierdzy Kraków oferują odwiedzającym odpoczynek od miejskiego gwaru.

 

Niektóre, zwłaszcza te położone na wzgórzach, także panoramiczne widoki na Kraków.

Modernizacje w stronę kultury i nauki

W 2022 r. oddano do użytku fort „Borek”, w którym znajduje się teraz Klub Kultury „Kliny” Centrum Kultury Podgórza oraz Ośrodek Kultury-Biblioteka Polskiej Piosenki.

 

Zakończono również remont fortu nr 52a „Jugowice”, w którym w tym roku do użytku zostanie oddane Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego – oddział Muzeum Krakowa.

 

Przygotowywana jest tam wystawa stała poświęcona historii ruchu harcerskiego.

 

Jej otwarcie zaplanowano jest na koniec września 2023 r.

 

Natomiast od 6 lipca 2023 r. dostępna dla zwiedzających jest wystawa „Fort Jugowice. Dziedzictwo miejsca”.

 

Ponadto zakończono remonty 3 mniejszych obiektów znajdujących się u podnóża fortu „Kościuszko”.

 

Generalny remont przeszedł ostróg bramny „Bielany”, a remonty częściowe – dzieła 3a i 3b przy ul. Małeckiego i Hofmana.

 

Żródło: https://krakow.naszemiasto.pl/forty-twierdzy-krakow-kosciuszko-pod-kopcem-zamienia-sie-w/ar/c1-9435139

[fortyck]

Rewitalizacja zabytku Twierdzy Kraków w finale konkursu dla najlepszych modernizacji w Polsce

 

Małgorzata Mrowiec

 

30 września 2024

 

Ostróg bramy fortecznej "Bielany" znajduje się przy ul. Księcia Józefa 65. Anna Kaczmarz

 

Rewitalizacji ostrogu bramy fortecznej "Bielany" przy ul. Księcia Józefa w Krakowie znalazła się w wąskim gronie finalistów konkursu Modernizacja Roku & Budowa XXI w. w kategorii "Małe jest piękne" - pochwalił się Zarząd Budynków Komunalnych, który realizował tę inwestycję.

 

W 28. edycji konkursu, o którym mowa, wzięło udział ponad 630 inwestycji z całej Polski, a do finału zakwalifikowały się 93.

 

 

Ostróg - wartownia bramy fortecznej "Bielany" to element fortyfikacji Twierdzy Kraków.

 

Pochodzi z 1908 roku.

 

Po 1920 r. był wykorzystywany w różnych okresach - i po stosownej adaptacji - jako lokal gastronomiczny, sklep, a także skład budowlany.

 

"Forma i zachowane elementy wyposażenia reprezentują typowe cechy austriackiej szkoły fortyfikacji.

 

Ostróg do dzisiaj przetrwał jako jedyny, najbardziej kompletny przedstawiciel umocnień rdzenia byłej Twierdzy Kraków" - podkreśla Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie.

 

Powrót do pierwotnego wyglądu, ale nie tylko
W latach 2021-22 obiekt przeszedł generalny remont, na który pieniądze pochodziły z budżetu miasta oraz z dotacji Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.

 

"Przeprowadzone prace remontowo-konserwatorskie utrwaliły zabytkową substancję obiektu, zabezpieczyły ją przed dalszym niszczeniem, przywróciły jego pierwotny militarny wygląd i estetykę, a także pozwoliły na jego przyszłe użytkowanie.

Uporządkowano otoczenie obiektu z niską zielenią" - tak opisują rewitalizację ostrogu fortecznego bramy głównej "Bielany" organizatorzy konkursu Modernizacja Roku & Budowa XXI w.

 

Nagradzane rewitalizacje krakowskich fortów
Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie zaznacza, że od wielu lat, stale i systematycznie prowadzi prace na rzecz renowacji oraz adaptacji obiektów fortecznych Twierdza Kraków.

 

"Cieszy nas zatem kolejne wyróżnienie za rewitalizację tych obiektów" - kwituje ZBK w mediach społecznościowych.

 

ZBK wymienia, że wcześniej docenione zostały takie inwestycje jak:

• Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego stworzone na terenie fortu Jugowice - jako Budowa roku 2021 (Nagroda I stopnia) w Konkursie Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa,
• rewitalizacja fortu Jugowice oraz przywrócenie oryginalnego ukształtowania i pokrycia terenu z użyciem tradycyjnych technik ziemnych i nasadzeń - nagrodzone wyróżnieniem w ogólnopolskim konkursie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków "Zabytek Zadbany" w kategorii rewaloryzacji przestrzeni kulturowej i krajobrazu za utrwalenie kompozycji historycznej dzieła architektury militarnej
• rewitalizacja fortu nr 52 Borek - która zdobyła wyróżnienie w 27. edycji konkursu Modernizacja Roku i Budowa XXI wieku oraz nagrodę główną w XVI edycji konkursu "Kraków bez barier" w kategorii budownictwo dostępne - obiekty i przestrzenie zabytkowe.

 

fot. ZBK

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

fot. Anna Kaczmarz

 

 

Żródło: https://krakow.naszemiasto.pl/rewitalizacja-zabytku-twierdzy-krakow-w-finale-konkursu-dla/ar/c1-9805861?fbclid=IwY2xjawFvi-JleHRuA2FlbQIxMAABHaAURKeEyf4Ltsq_Ez9egWAQ_f924I3H_apKXbgkBf3WCxGTJ7l1U40HFg_aem_OxhP2Y6qAgOyk7MPes3fLg

[fortyck]

Miasto pompuje miliony złotych w Twierdzę Kraków.

Sprawdzamy efekty

 

Bartosz Dybała

 

19 listopada 2024

 

Fort 2 „Kościuszko” fot. Krzysztof Kalinowski/LoveKraków.pl

 

Miasto przeznacza bardzo duże pieniądze na renowację Twierdzy Kraków, w skład której wchodzą m.in. forty.

 

Tylko w ostatnich pięciu latach mowa o blisko 80 mln zł.

 

Twierdza Kraków to zgodnie z definicją XIX-wieczna austriacka fortyfikacja, która powstała wokół miasta na rozkaz cesarza Franciszka Józefa.

 

Stało się to po zlikwidowaniu autonomii Wolnego Miasta Kraków i wcieleniu go do imperium Habsburgów. 

 

Twierdza to łącznie ponad 120 różnych obiektów: nie tylko na terenie Krakowa, ale również na terenie gmin ościennych.

 

Nie są skupione w rękach jednego właściciela: część jest własnością prywatną, inne należą z kolei do Skarbu Państwa bądź gminy Kraków.

 

Twierdza to nie tylko forty, ale również budynki po dawnych koszarach czy magazynach, takie jak np.: obiekty Politechniki Krakowskiej, areszt przy ul. Montelupich oraz Biblioteka Wojewódzka (część z tych obiektów nadal pozostaje w dyspozycji wojska).

 

Miasto zarządza 18 fortami twierdzy, a konkretnie robi to Zarząd Budynków Komunalnych.

 

Dziesięć z tych obiektów jest własnością gminy i jak podają urzędnicy, wszystkie z nich są już po bądź w trakcie rewitalizacji.

 

Ponieważ miasto przeznacza naprawdę duże pieniądze na modernizację twierdzy, sprawdziliśmy, jak postępują poszczególne inwestycje.

 

 

Fort „Łapianka”

Jego modernizacja budziła wiele emocji, głównie ze względu na koszty inwestycji.

 

Na remont zabytkowego obiektu oraz dobudowę nowych pomieszczeń na potrzeby Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego wydano blisko 31 mln zł. 

 

Niektórzy eksperci komentowali, że za takie pieniądze można by odnowić znaczną część niszczejących dziś elementów Twierdzy Kraków.

 

Co istotne, pomysł adaptacji „Łapianki” na muzeum harcerstwa pojawił się już w 2008 roku, a zatem jego realizacja trwała naprawdę długo. 

 

Zadanie zostało zakończone ostatecznie dwa lata temu.

Dziś krakowski magistrat chwali się, że inwestycja zdobyła m.in. wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”.

 

Przyznano je w kategorii rewaloryzacji przestrzeni kulturowej i krajobrazu.

Fort 52 „Borek”

Część fortu pełni funkcję ścieżki historyczno-edukacyjnej.

 

Obiekt został też zaadaptowany do potrzeb dwóch miejskich instytucji kultury: Centrum Kultury Podgórza i Biblioteki Polskiej Piosenki.

 

Miejscy urzędnicy twierdzą, że fort cieszy się dużą popularnością wśród lokalnej społeczności.

 

– Prace realizowane przez Zarząd Budynków Komunalnych dotyczyły budynku koszar, zapola oraz wałów: artylerii i piechoty.

 

Na zewnątrz fosy przeprowadzona została z kolei przez Zarząd Zieleni Miejskiej inwestycja, dotycząca utworzenia parku, który także został otwarty w czerwcu 2022 r. – przypominają w magistracie.

 

To jednak nie koniec inwestowania w to miejsce.

 

W tym roku rozpoczęły się prace remontowe fosy.

Fort 2 „Kościuszko”

Niedawno, bo 13 października 2024 r., mieszkańcy zyskali dostęp do nowego parku, który powstał na terenie Bastionów I-III Fortu 2 „Kościuszko”.

 

Przez wiele lat były zaniedbane, a krakowianie nie mogli korzystać z tego miejsca. 

 

Jak podają urzędnicy, projekt nie zakładał pełnej odbudowy bastionów: zrekonstruowane zostały jedynie niewielkie pomieszczenie studni oraz prawy bark Bastionu II.

 

– W ramach inwestycji odkryte zostały i zabezpieczone relikty oryginalnych fortyfikacji (kaponier, hangarów, potern, murów bastionów, itp.). 

 

Wykonano prace konserwatorskie, dzięki czemu uporządkowany został teren u podnóża jednego z symboli Krakowa, tj. Kopca Kościuszki –twierdzą w magistracie.

 

Inwestycja kosztowała łącznie 35 mln zł.

Do końca tego roku prowadzone będą jeszcze prace na terenie Bastionu III.

 

Ponadto w pierwszej połowie 2025 r. w parku ma powstać ogród sensoryczny.

Fort 48a „Mistrzejowice”

W 2023 r. zakończono zasadniczy etap prac remontowych.

 

Główny ich cel?

 

Zabezpieczenie fortu i poprawa bezpieczeństwa.

 

Jak wyliczają urzędnicy, wykonano m.in. remont stropodachu, ławki strzeleckiej, elewacji oraz kaponiery, jak również prace ziemne na terenie placu broni. 

 

Roboty naprawcze były z kolei prowadzone we wnętrzu koszar.

 

W magistracie chwalą się, że wyremontowany fort jest już popularnym miejscem spotkań mieszkańców i lokalnych wydarzeń.

 

Krakowianie brali m.in. udział w pikniku rodzinnym, który zgromadził... niemal tysiąc osób!

 

– W listopadzie i grudniu tego roku planowane jest wykonanie oświetlenia oraz monitoringu – podają urzędnicy.

 

Fort „Mistrzejowice” nie ma bowiem szczęścia: jest regularnie brany na celownik przez wandali, którzy szpecą odnowiony obiekt bohomazami.

 

Fort 48 „Batowice”

Tutaj prace renowacyjne trwają. 

 

W 2022 roku wykonany został remont części murów oporowych (projekt rewitalizacji pozostałych został już przygotowany) oraz wewnętrznej kanalizacji opadowej.

 

Obecnie Zarząd Budynków Komunalnych stara się o przyznanie dotacji na realizację dalszych robót.

 

Fort 31 „św. Benedykt”
 

W 2021 r. miejscy urzędnicy odstąpili od sprzedaży fortu.

 

O to, żeby zabytek pozostał w rękach gminy, walczyli mieszkańcy.

 

W trakcie konsultacji społecznych wskazali jasno: chcemy przeznaczenia fortu na cele edukacyjne, dotyczące konkretnie upowszechniania wiedzy z zakresu nauk ścisłych wśród dzieci i młodzieży.

 

Na dalszym etapie miasto zawarło umowę na wykonanie projektu, zakładającego remont fortu, a także jego adaptację do nowych celów.

– Projekt został podzielony na dwie części.

 

Pierwsza obejmuje remont elewacji, natomiast druga prace adaptacyjne.

 

Pod koniec stycznia 2024 roku małopolski wojewódzki konserwator zabytków wydał pozwolenie na prace, dotyczące remontu elewacji.

 

 Rozpoczęły się w maju tego roku, a ich realizacja planowana jest na 12 miesięcy – poinformował nas krakowski magistrat.

 

Sam remont elewacji zabytkowego fortu ma kosztować niespełna 3,7 mln zł.

 

Urzędnicy zakładają, że na przełomie 2024 i 2025 roku wydane zostaną kolejne pozwolenia konserwatorskie i budowlane, dzięki którym na początku przyszłego roku będą mogły rozpocząć się prace adaptacyjne obiektu na cele edukacyjne.

Fort nr 49 1/2a „Mogiła”

Jak podają urzędnicy, kolejnym częściowo zrewitalizowanym przez gminę obiektem Twierdzy Kraków jest fort „Mogiła”.

 

Prace remontowe obejmowały elewację, stropodach, jak również system kanalizacji deszczowej. 

 

Obecnie miasto szuka gospodarza dla tego obiektu.

 

Wkrótce ma zostać ogłoszony przetarg.

 

 

***

 

Trzy forty (spośród 10, będących własnością gminy) są dzierżawione.

 

To „Skotniki”, „Lasówka” oraz „Rajsko”.

 

Miasto przypomina jednocześnie, że Zarząd Budynków Komunalnych zarządza też ośmioma fortami, które należą do Skarbu Państwa.

 

Poza dwoma, pozostałe mają obecnie gospodarzy.

 

Jak podaje urząd, jeśli chodzi o gminne obiekty forteczne, wchodzące w skład Twierdzy Kraków, to na ich rewitalizację tylko w ostatnich pięciu latach (2019-2023) wydano 79,5 mln zł.

 

Dofinansowanie to ok. 30,5 mln zł.

 

Dwa lata temu Komisja Architektury Militarnej Polskiego Komitetu Narodowego stwierdziła, że Kraków ma „najbardziej kompleksowo zorganizowaną systemową ochronę i rewaloryzację historycznych fortyfikacji wielkiej twierdzy fortowej w Polsce”.

 

***

 

Informacje co do kosztów części inwestycji są ogólnodostępne i pochodzą z komunikatów, publikowanych przez miasto.

 

Niektórych nie udało nam się jednak odnaleźć, a miejscy urzędnicy nie wyliczyli ich w odpowiedziach na nasze pytania, stąd nie zostały podane w artykule.

 

Rewitalizację Twierdzy Kraków dofinansowuje m.in. Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.

 

Żródło: https://lovekrakow.pl/aktualnosci/miasto-pompuje-miliony-zlotych-w-twierdze-krakow-sprawdzamy-efekty_59022.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR0nVrJXaQcmGXsZ-TN5UdS4Y5XKznUm5Y-i6zs05Xx4u6PUdf_kvCX4C8o_aem_F-vWkoJuf2jJ8fKmHGNERA